Seitan recette: Công thức chế biến và ứng dụng Seitan trong ẩm thực

Seitan là một loại thực phẩm được làm từ gluten lúa mì, được biết đến như một nguồn cung cấp protein thực vật tuyệt vời. Nó có kết cấu dai và khả năng thấm gia vị tốt, giúp seitan trở thành sự thay thế hoàn hảo cho thịt trong các món ăn chay và thuần chay.

Seitan xuất hiện lần đầu tiên ở Đông Á, đặc biệt phổ biến trong ẩm thực của Nhật Bản, Trung Quốc, và Hàn Quốc. Trong các nền ẩm thực này, seitan thường được sử dụng làm nguyên liệu chính cho nhiều món ăn truyền thống chay. Tên gọi "seitan" được phổ biến rộng rãi vào thế kỷ 20 nhờ sự lan truyền của phong trào ăn chay và ăn thuần chay trên toàn thế giới.

Gluten lúa mì, thành phần chính của seitan, cung cấp cho cơ thể một lượng lớn protein, trong khi vẫn giữ lượng chất béo và cholesterol rất thấp. Điều này làm cho seitan trở thành một lựa chọn lý tưởng cho những người ăn kiêng hoặc tìm kiếm một lối sống lành mạnh hơn.

• Kết cấu: Seitan có kết cấu dai, gần giống thịt, nhưng nhẹ nhàng hơn và dễ tiêu hóa hơn.
• Hương vị: Bản thân seitan không có nhiều hương vị, nhưng có khả năng hấp thụ gia vị rất tốt, giúp bạn dễ dàng biến tấu món ăn theo nhiều phong cách.
• Thành phần dinh dưỡng: Seitan giàu protein nhưng ít chất béo và không chứa cholesterol, phù hợp với người ăn kiêng hoặc thuần chay.

Seitan không chỉ được ưa chuộng bởi những người ăn chay, mà còn là một lựa chọn phổ biến cho bất kỳ ai muốn giảm lượng tiêu thụ thịt mà vẫn giữ được lượng protein cần thiết trong chế độ ăn uống hàng ngày.

Làm seitan tại nhà rất đơn giản với vài nguyên liệu dễ tìm. Dưới đây là các bước chi tiết để bạn có thể tự làm seitan theo cách cơ bản nhất.

Nguyên liệu:

• 1 cốc gluten lúa mì (120g)
• 1/4 chén bột mì nguyên cám (35g)
• 1 muỗng cà phê bột tỏi
• 1 muỗng cà phê bột hành
• 1 cốc nước (250ml) ở nhiệt độ phòng
• 8 cốc nước kho rau (2 lít)
• 1/4 chén tamari hoặc nước tương (65ml)

Cách làm:

1. Trộn tất cả các nguyên liệu khô (gluten lúa mì, bột mì nguyên cám, bột tỏi, bột hành) trong một tô lớn.
2. Đổ từ từ 1 cốc nước vào hỗn hợp khô, vừa đổ vừa khuấy đều để tạo thành một khối bột mịn. Nếu bột quá khô, có thể thêm một chút nước.
3. Nhào bột trong khoảng 5-10 phút cho đến khi khối bột trở nên dai và đàn hồi. Để bột nghỉ khoảng 10 phút.
4. Cắt khối bột thành các miếng nhỏ theo kích thước bạn mong muốn.
5. Đun sôi 8 cốc nước kho rau và thêm tamari hoặc nước tương vào. Sau đó, thả các miếng bột vào nước sôi và nấu ở lửa nhỏ trong khoảng 1 giờ.
6. Trong khi nấu, hãy đảm bảo nước luôn ngập bột seitan để chúng chín đều và không bị khô.
7. Sau khi seitan chín, vớt ra và để nguội trước khi chế biến hoặc lưu trữ.

Lưu trữ:

• Bạn có thể bảo quản seitan trong tủ lạnh tối đa 1 tuần.
• Nếu muốn bảo quản lâu hơn, seitan có thể được đông lạnh và giữ đến 6 tháng. Khi cần dùng, chỉ cần rã đông và chế biến theo ý thích.

Seitan, với khả năng thay thế thịt tuyệt vời, là nguyên liệu chính cho nhiều món ăn chay và thuần chay. Dưới đây là một số công thức phổ biến giúp bạn khám phá sự đa dạng trong ẩm thực với seitan.

• Seitan xào sốt Hoisin: Một món xào kiểu Trung Quốc với nước sốt Hoisin, seitan, bông cải xanh và ớt chuông. Món này mang đến hương vị đậm đà và cân bằng giữa rau củ và seitan.
• Phở thuần chay với seitan: Thay thế thịt truyền thống bằng seitan, phở chay mang đến trải nghiệm quen thuộc của món phở Việt Nam với nước dùng thanh nhẹ và seitan.
• Cà ri Massaman Thái: Một món ăn mang hương vị đậm đà với cà ri Thái và seitan, kết hợp cùng khoai tây và đậu phộng để tạo nên sự phong phú cho bữa ăn.
• Seitan nướng sốt BBQ: Một phiên bản chay của món BBQ, seitan được nướng và tráng sốt BBQ đậm đà, thích hợp cho những bữa ăn ngoài trời hoặc kỳ nghỉ.
• Seitan hầm kiểu Ailen: Sử dụng seitan thay thế thịt bò trong món hầm Guinness Ailen truyền thống, kết hợp với khoai tây và cà rốt tạo nên món ăn vừa bổ dưỡng vừa ít chất béo.

Seitan có thể chế biến thành nhiều món ăn khác nhau như xào, nướng hay làm xiên que. Bằng cách thay đổi gia vị và cách nấu, bạn có thể tạo ra các món ăn đầy sáng tạo và hấp dẫn.

Seitan đã trở thành một phần không thể thiếu trong ẩm thực quốc tế, đặc biệt là trong các chế độ ăn chay và thuần chay. Từ hàng thế kỷ trước, seitan đã được sử dụng ở nhiều quốc gia châu Á, đặc biệt là trong ẩm thực của các tu sĩ Phật giáo. Nhờ tính linh hoạt, seitan đã dần lan rộng ra các nền ẩm thực phương Tây. Tại đây, nó được sử dụng như một loại protein thay thế cho thịt, có thể chế biến thành nhiều món ăn như bít tết, xào, hầm, hoặc thậm chí làm món BBQ. Món ăn này được yêu thích bởi hàm lượng protein cao, vị ngon đậm đà, và khả năng dễ dàng kết hợp với nhiều loại gia vị và nước sốt.

Ở các quốc gia phương Tây như Mỹ và châu Âu, seitan ngày càng trở nên phổ biến và được sử dụng trong nhiều công thức sáng tạo như bánh mì kẹp thịt, xúc xích và món chả viên thuần chay. Thêm vào đó, các đầu bếp cũng tận dụng sự kết cấu và độ đàn hồi của seitan để tạo ra các món ăn như gỏi seitan, bít tết thuần chay, và thậm chí sushi. Ẩm thực quốc tế đã biến đổi seitan từ một món ăn cổ truyền thành một thành phần hiện đại và đầy sáng tạo.

Seitan, khi đã chế biến xong, cần được bảo quản đúng cách để giữ được độ tươi ngon và chất lượng dinh dưỡng. Dưới đây là các cách lưu trữ và bảo quản seitan hiệu quả nhất:

Lưu trữ trong ngăn mát tủ lạnh

• Seitan đã nấu chín có thể được lưu trữ trong hộp kín trong ngăn mát tủ lạnh từ 5 đến 7 ngày. Đảm bảo hộp lưu trữ được đậy kín để tránh seitan bị khô.
• Trước khi lưu trữ, bạn nên để seitan nguội hoàn toàn. Độ ẩm còn lại trên seitan sẽ làm giảm chất lượng nếu lưu trữ ngay khi còn nóng.

Đông lạnh Seitan

• Nếu muốn bảo quản lâu dài, bạn có thể đông lạnh seitan. Để seitan vào các túi zip hoặc hộp kín và đặt vào ngăn đá. Seitan có thể giữ nguyên chất lượng trong 3-6 tháng.
• Khi đông lạnh, seitan có thể bị cứng hơn, nhưng sau khi rã đông và chế biến, seitan sẽ trở lại độ mềm và đàn hồi như ban đầu.
• Để rã đông, bạn nên chuyển seitan từ ngăn đá xuống ngăn mát tủ lạnh và để qua đêm, hoặc rã đông bằng cách đặt vào nước lạnh trong vài giờ.

Lưu trữ trong nước kho hoặc nước sốt

• Để seitan giữ được hương vị đậm đà hơn, bạn có thể lưu trữ seitan trong nước kho rau củ hoặc nước sốt. Điều này giúp seitan hấp thụ thêm hương vị trong suốt quá trình lưu trữ.
• Hãy lưu trữ seitan ngập trong nước kho/nước sốt trong hộp kín ở ngăn mát. Tuy nhiên, phương pháp này nên áp dụng khi bạn dự định sử dụng seitan trong vòng 2-3 ngày.

Việc bảo quản seitan đúng cách không chỉ giúp duy trì độ tươi ngon mà còn bảo toàn giá trị dinh dưỡng của nó, giúp bạn có nguyên liệu chất lượng cho các món ăn chay hoặc thuần chay.

Nấu Seitan không chỉ yêu cầu về kỹ thuật mà còn đòi hỏi một số mẹo nhỏ để có thể đạt được kết cấu và hương vị mong muốn. Dưới đây là một số lời khuyên hữu ích:

• Giảm thời gian nhào bột: Quá trình nhào quá nhiều sẽ tạo ra gluten dư thừa, dẫn đến kết cấu Seitan bị xốp. Để có kết cấu dai hơn, bạn nên nhào ít hơn.
• Sử dụng bọc nhựa: Sau khi nhào, bọc Seitan trong màng nhựa trước khi nấu để hạn chế việc hấp thụ quá nhiều nước và giúp duy trì hình dạng.
• Đông lạnh trước khi nấu: Một mẹo thú vị là đông lạnh Seitan trước khi nấu để giảm sự phát triển của gluten, tạo kết cấu chắc và mịn hơn.
• Kiểm soát nhiệt độ khi nấu: Đảm bảo nước dùng chỉ sôi nhẹ để tránh tạo ra các lỗ trong Seitan, giữ cho kết cấu mịn màng và đồng đều.
• Để nguội sau khi nấu: Sau khi nấu xong, hãy để Seitan nguội trong nước dùng khoảng 15 phút trước khi lấy ra để tránh ảnh hưởng đến kết cấu bên trong.
• Để qua đêm: Hương vị và kết cấu của Seitan thường sẽ tốt hơn khi được để qua đêm trong tủ lạnh, giúp giảm lượng nước thừa và cải thiện độ dai.