Cách Làm Bánh Gai Bằng Lá Tươi Ngon Tuyệt Đỉnh Tại Nhà

Nguyên Liệu Chuẩn Bị

• 500g lá gai tươi
• 500g bột nếp
• 300g đậu xanh không vỏ
• 300g đường trắng
• 100g mỡ heo
• 150g dừa khô nạo sợi
• 30g vừng trắng bỏ vỏ
• Lá chuối khô
• Dầu ăn
• Nước hoa bưởi
• Lạt tre

Các Bước Thực Hiện

Bước 1: Sơ Chế Lá Gai

1. Lá gai sau khi mua về, xé làm đôi và tước bỏ gân lá, phần xơ của lá rồi rửa sạch với nước.
2. Luộc lá gai cho mềm nhừ, vớt ra để ráo nước. Sau khi lá gai nguội, cho vào máy xay sinh tố xay mịn hoặc giã nhuyễn.

Bước 2: Làm Bột Bánh

1. Trộn bột sắn và bột nếp vào chung một âu, thêm khoảng 150g đường cùng nước lá gai đã xay, tiếp tục trộn đều.
2. Dùng tay nhào bột cho thật đều, kĩ để vỏ bánh mịn, mềm, dẻo và bóng đều.

Bước 3: Làm Nhân Bánh

1. Rửa sạch đậu xanh, ngâm nước từ 2-3 tiếng, sau đó hấp chín. Xay hoặc giã nhuyễn đậu xanh đã chín.
2. Mỡ heo luộc chín, xắt hạt lựu, trộn với 2 thìa cà phê đường. Khi mỡ chuyển màu trong, bỏ nước đường thừa, lấy phần mỡ.
3. Trộn mỡ heo, đậu xanh xay nhuyễn, dừa nạo, tinh dầu hoa bưởi và một ít đường. Vo tròn hỗn hợp thành từng viên nhỏ.

Bước 4: Gói Bánh

1. Ngắt một lượng bột vừa đủ, xoa tròn rồi ấn dẹt, cho nhân vào giữa, bọc kín nhân.
2. Thoa chút dầu ăn vào mặt trong lá chuối, đặt bánh vào giữa, gói kín bốn cạnh thành hình vuông, buộc chặt bằng lạt tre.

Bước 5: Hấp Bánh

1. Chuẩn bị nồi hấp, đổ nước ngập đáy nồi, đun sôi rồi cho bánh vào hấp lửa vừa khoảng 30-40 phút.

Sau khi hấp, bánh sẽ chuyển sang màu đen và tỏa mùi thơm đặc trưng của lá gai. Bánh gai có lớp vỏ mềm, dai và nhân đậu xanh đậm đà hòa quyện với dừa bào sợi giòn giòn.

Một Số Mẹo Nhỏ

• Để lá chuối dễ gói, có thể hơ trên bếp lửa hoặc phơi nắng cho lá mềm.
• Khi nặn bánh, thoa dầu ăn vào tay để bột không dính.
• Nếu không tự tin gói bánh bằng tay, có thể sử dụng khuôn bánh gai.

Bánh gai là một loại bánh truyền thống của Việt Nam, đặc biệt phổ biến ở các vùng đồng bằng Bắc Bộ. Bánh được làm từ lá gai, gạo nếp, nhân đậu xanh, dừa nạo và một số nguyên liệu khác. Với màu đen đặc trưng từ lá gai, bánh gai không chỉ hấp dẫn bởi hương vị độc đáo mà còn mang giá trị văn hóa sâu sắc.

Bánh Gai Là Gì?

Bánh gai là một món bánh dân dã, thơm ngon, thường được làm vào các dịp lễ Tết hoặc cúng giỗ. Đặc biệt, bánh gai Hải Dương và Nam Định rất nổi tiếng với cách làm cầu kỳ và hương vị đậm đà.

Lịch Sử Và Nguồn Gốc

Bánh gai có nguồn gốc từ lâu đời, xuất phát từ nhu cầu bảo quản thực phẩm của người dân. Lá gai được sử dụng để tạo màu và hương vị đặc trưng cho bánh. Theo thời gian, bánh gai trở thành một phần không thể thiếu trong văn hóa ẩm thực Việt Nam.

Công Dụng Của Lá Gai

• Màu sắc tự nhiên: Lá gai tạo màu đen tự nhiên cho bánh mà không cần dùng phẩm màu.
• Tốt cho sức khỏe: Lá gai có nhiều công dụng như giải nhiệt, thanh lọc cơ thể và bổ sung chất xơ.

Quá Trình Làm Bánh Gai

1. Sơ chế lá gai: Lá gai được rửa sạch, luộc mềm, sau đó xay nhuyễn và trộn với bột nếp để làm vỏ bánh.
2. Làm nhân bánh: Nhân bánh thường là đậu xanh giã nhuyễn trộn với dừa nạo, đường và một chút tinh dầu bưởi để tăng hương thơm.
3. Nhào bột và gói bánh: Bột nếp và lá gai sau khi trộn đều được nhào kỹ, sau đó gói nhân đậu xanh vào bên trong và gói bằng lá chuối.
4. Hấp bánh: Bánh được hấp chín trong khoảng 40-50 phút. Khi bánh chín, có thể lấy ra thưởng thức ngay hoặc bảo quản trong ngăn mát tủ lạnh để dùng dần.

Bảng Dinh Dưỡng Của Bánh Gai

Bánh gai không chỉ là một món ăn ngon mà còn chứa nhiều dinh dưỡng, cung cấp năng lượng và các chất cần thiết cho cơ thể.

Để làm bánh gai bằng lá tươi, bạn cần chuẩn bị các nguyên liệu sau:

• Lá Gai Tươi: Lá gai tươi là nguyên liệu chính tạo nên màu sắc và hương vị đặc trưng cho bánh. Bạn cần chuẩn bị khoảng 300g lá gai tươi, rửa sạch và để ráo.
• Bột Nếp: Sử dụng khoảng 500g bột nếp. Bạn có thể dùng bột nếp xay sẵn hoặc gạo nếp ngâm qua đêm rồi xay thành bột.
• Đậu Xanh: Chuẩn bị khoảng 200g đậu xanh đã bóc vỏ. Đậu xanh cần ngâm nở, hấp chín và nghiền nhuyễn.
• Mỡ Heo: Cắt nhỏ khoảng 100g mỡ heo, rửa sạch và để ráo.
• Dừa Nạo: Chuẩn bị khoảng 100g dừa nạo sợi nhỏ để tăng hương vị và độ béo cho nhân bánh.
• Mật Mía: Dùng khoảng 100ml mật mía để trộn vào bột, giúp bánh có độ ngọt và dẻo mịn.
• Vừng Rang: Chuẩn bị khoảng 50g vừng rang để rắc lên bánh, tạo hương vị thơm ngon.
• Lá Chuối: Chuẩn bị lá chuối tươi hoặc lá chuối khô đã rửa sạch và lau khô để gói bánh.

Dưới đây là bảng tóm tắt các nguyên liệu cần thiết:

Sơ Chế Lá Gai

1. Rửa sạch lá gai, bỏ phần gân lá và tước bỏ phần xơ của lá.
2. Đem lá gai luộc chín trong nước sôi cho đến khi lá mềm nhừ.
3. Vắt kiệt nước từ lá gai, giữ lại phần nước luộc để sau này hấp bánh giúp bánh thơm hơn.
4. Cho lá gai đã luộc vào máy xay sinh tố hoặc cối giã để xay mịn.

Sơ Chế Đậu Xanh

1. Ngâm đậu xanh trong nước khoảng 2-3 tiếng để đậu nở.
2. Rửa sạch đậu xanh và cho vào nồi hấp chín. Có thể dùng nồi cơm điện nếu không có nồi hấp.
3. Đậu xanh chín thì cho vào máy xay hoặc cối giã nhuyễn.

Chuẩn Bị Mỡ Heo

1. Luộc mỡ heo trong nước sôi cho đến khi chín.
2. Vớt mỡ heo ra và cắt hạt lựu nhỏ.
3. Trộn mỡ heo với 2 thìa cà phê đường, tiếp tục trộn cho đến khi mỡ chuyển màu trong và đường tan hết. Bỏ phần nước đường thừa, giữ lại phần mỡ.

Chuẩn Bị Dừa Nạo

1. Dừa nạo có thể mua sẵn hoặc tự nạo từ quả dừa khô.
2. Trộn dừa nạo với đậu xanh đã xay nhuyễn, mỡ heo, và một ít đường.

Để làm vỏ bánh gai thơm ngon và dẻo mịn, bạn cần làm theo các bước dưới đây:

Trộn Bột Nếp Và Lá Gai

• Chuẩn bị lá gai: Lá gai tươi sau khi sơ chế, luộc chín với vài lát gừng để khử mùi và tạo hương vị, sau đó xay nhuyễn hoặc giã nhuyễn lá gai.

• Trộn bột: Trộn 500 gram bột nếp với 200 gram bột lá gai đã xay nhuyễn và 300 gram đường kính. Nếu muốn giảm độ ngọt, bạn có thể điều chỉnh lượng đường xuống 150-200 gram.

Nhào Bột Và Để Nghỉ

• Nhào bột: Nhào kỹ hỗn hợp bột nếp, bột lá gai và đường cho đến khi bột mịn, mềm và dẻo. Trong quá trình nhào, nếu bột khô, bạn có thể thêm nước luộc lá gai để bột đạt độ dẻo mong muốn.

• Thêm dầu hoặc mỡ: Để bột không dính tay và có độ bóng, mềm, bạn có thể thêm một ít mỡ heo hoặc dầu ăn trong quá trình nhào.

• Để bột nghỉ: Sau khi nhào xong, bạn phủ khăn lên bột và để bột nghỉ khoảng 15-20 phút.

Chuẩn Bị Vừng Rang

• Rang vừng cho đến khi vừng có mùi thơm và tiếng nổ giòn lép bép thì đổ ra tô và để nguội.

Hoàn Thiện Vỏ Bánh

• Nhồi bột đã nghỉ với một ít vừng rang cho đến khi bột dẻo và mịn.

• Chia bột thành từng viên nhỏ đều nhau. Bạn có thể sử dụng khuôn bánh để chia vỏ bánh thành các phần đều hơn.

Để làm nhân bánh gai ngon, bạn cần chuẩn bị đậu xanh, dừa nạo và mỡ heo. Dưới đây là hướng dẫn chi tiết cách làm nhân bánh gai:

Nhân Đậu Xanh Dừa

1. Ngâm đậu xanh: Đầu tiên, đậu xanh không vỏ cần được vo sạch và ngâm trong nước ấm khoảng 2-4 tiếng cho hạt đậu nở mềm.
2. Hấp đậu xanh: Sau khi đậu đã ngâm đủ thời gian, vớt ra và cho vào xửng hấp chín. Bạn có thể dùng nồi hấp hoặc nồi cơm điện.
3. Giã nhuyễn đậu xanh: Khi đậu xanh đã chín, dùng thìa hoặc máy xay sinh tố để giã nhuyễn đậu.
4. Sên nhân: Bắc chảo lên bếp, cho một ít dầu ăn vào, sau đó cho đậu xanh nhuyễn và đường vào sên. Khi đường tan hoàn toàn và đậu không còn dính chảo là nhân đã hoàn thành.
5. Thêm dừa nạo: Sau khi sên đậu xanh, thêm dừa nạo vào và trộn đều. Vo phần nhân thành những viên tròn nhỏ vừa ăn.

Nhân Đậu Xanh Mỡ Heo

1. Ngâm và hấp đậu xanh: Tương tự như nhân đậu xanh dừa, ngâm đậu xanh trong nước ấm từ 2-4 tiếng, sau đó hấp chín và giã nhuyễn.
2. Sơ chế mỡ heo: Mỡ heo cần được luộc chín, sau đó xắt hạt lựu nhỏ và trộn cùng với một ít đường. Trộn cho đến khi mỡ chuyển màu trong và đường tan.
3. Sên nhân: Cho đậu xanh nhuyễn vào chảo, thêm đường và dầu ăn, sên cho đến khi đậu không còn dính chảo. Sau đó thêm mỡ heo đã sơ chế vào trộn đều.
4. Thêm dừa nạo: Cuối cùng, thêm dừa nạo và trộn đều, sau đó vo nhân thành những viên tròn nhỏ.

Để gói bánh gai đẹp và chắc chắn, bạn cần làm theo các bước sau:

Chuẩn Bị Lá Chuối

1. Rửa sạch lá chuối rồi phơi ráo. Nếu lá chuối còn quá dai, bạn có thể trần qua nước sôi để lá mềm hơn, dễ gói hơn.

2. Cắt lá chuối thành những miếng vuông khoảng 20x20 cm.

3. Phơi lá chuối ngoài nắng để lá khô hơn, không bị rách khi gói bánh.

Gói Bánh Và Buộc Lạt

1. Lấy một miếng lá chuối, trải phẳng ra. Đặt một cục bột vỏ bánh (khoảng 50g) lên giữa lá chuối.

2. Dùng tay ép dẹt bột rồi đặt một viên nhân đậu xanh (khoảng 20g) vào giữa.

3. Gấp các cạnh của lá chuối lại để bao phủ hoàn toàn phần bột và nhân bên trong, tạo thành một chiếc bánh hình chữ nhật.

4. Buộc bánh lại bằng lạt tre để giữ cho bánh không bị bung ra khi hấp. Buộc chặt nhưng không quá căng để tránh làm rách lá chuối.

5. Lặp lại các bước trên cho đến khi hết bột và nhân.

Sau khi gói xong, bạn sẽ có những chiếc bánh gai đẹp mắt, sẵn sàng cho bước hấp bánh tiếp theo.

Sau khi đã gói bánh xong, bước tiếp theo là hấp bánh. Để đảm bảo bánh chín đều và giữ được hương vị thơm ngon, bạn cần thực hiện theo các bước sau:

Chuẩn Bị Nồi Hấp

1. Lựa chọn nồi hấp có kích thước phù hợp với số lượng bánh cần hấp.
2. Đổ nước vào nồi hấp sao cho nước không chạm đến đáy rổ hấp.
3. Bắc nồi lên bếp, đun nước sôi trước khi cho bánh vào hấp.

Hấp Bánh

• Xếp bánh vào rổ hấp, không để bánh chồng lên nhau để đảm bảo bánh chín đều.
• Đặt rổ hấp vào nồi, đậy kín nắp và hấp trong khoảng 30-40 phút.
• Kiểm tra mực nước trong nồi, nếu nước cạn thì thêm nước sôi vào để duy trì hơi nước hấp bánh.

Kiểm Tra Bánh Chín

Sau khi hấp đủ thời gian, bạn cần kiểm tra xem bánh đã chín đều chưa:

1. Dùng đũa hoặc que tre chọc thử vào bánh, nếu thấy bánh mềm, không còn dính vào que thì bánh đã chín.
2. Nếu bánh chưa chín, tiếp tục hấp thêm 5-10 phút nữa và kiểm tra lại.

Khi bánh đã chín, lấy bánh ra khỏi nồi, để nguội tự nhiên trước khi thưởng thức.

Sau khi bánh gai đã được hấp chín, bạn có thể bắt đầu thưởng thức hoặc bảo quản bánh để dùng sau. Để đảm bảo bánh giữ được hương vị thơm ngon, bạn có thể làm theo các bước sau:

8.1 Thưởng Thức

• Sau khi bánh chín, lấy bánh ra khỏi nồi hấp và để nguội.
• Thưởng thức bánh khi còn ấm sẽ ngon hơn, vị ngọt của nhân đậu xanh và vị bùi của lá gai sẽ hòa quyện vào nhau.
• Bánh gai thường được ăn kèm với chút đường bột rắc lên trên để tăng thêm độ ngọt và hấp dẫn.

8.2 Bảo Quản

Nếu không ăn hết ngay, bạn có thể bảo quản bánh gai theo các cách sau:

• Để bánh ở nhiệt độ phòng trong vòng 1-2 ngày, bọc kín bằng màng bọc thực phẩm để tránh bánh bị khô.
• Để bảo quản lâu hơn, bạn có thể cho bánh vào tủ lạnh. Khi cần ăn, hấp lại bánh trong nồi hấp hoặc lò vi sóng cho đến khi bánh mềm và thơm.
• Nếu muốn bảo quản bánh lâu dài hơn (khoảng 1 tháng), bạn có thể đông lạnh bánh. Khi cần ăn, rã đông tự nhiên và hấp lại bánh.

Lưu ý: Tránh để bánh ở nơi ẩm ướt hoặc nơi có ánh nắng trực tiếp vì có thể làm bánh bị mốc hoặc hỏng.

Chúc bạn thành công và thưởng thức bánh gai ngon miệng!